Pałac i park w Śmiełowie

Przeglądając pliki ze zdjęciami natrafiłam te z podróży po Wielkopolsce. W tym czasie odwiedziłam parę fajnych miejsc, a między innymi byłam pałacu w Śmiełowie. Obecnie mieści się tu Muzeum im Adama Mickiewicza.

Pałac w Śmiejowie został wybudowany w 1797 roku dla rodziny Gorzeńskich z inicjatywy Adama Gorzeńskiego. A pałac powstał dzięki wybitnemu architektowi Stanisławowi Zawadzkiemu, który był autorem takich pałaców jak te w Dobrzycy czy Lubostroniu.

Klasycystyczny pałac został zbudowany na planie podkowy, składa się z prostokątnej willi oraz dwóch oficyn do których prowadzą półkoliste galerie. Syn pierwszego właściciela Hieronim Gorzeński, uczestniczył w kampanii rosyjskiej Napoleona, a po powrocie do Śmiełowa zajął się prowadzeniem majątku, ale także działał w wielu organizacjach patriotycznych. Położenie Śmiełowa przy granicy dzielącej zabory, sprzyjało przerzutowi ludzi i literatury wykorzystywanej w działalności niepodległościowej.

Wybuchu powstania listopadowego jeszcze zwiększył jego znaczenie. Jednym z takich kurierów był Adam Mickiewicz, który zatrzymał się w pałacu w Śmiełowie na kilka tygodni w sierpniu 1831 roku. To tutaj dowiedział się o klęsce powstania, jednak czas pobytu tutaj wykorzystał na poznanie polskich obyczajów pielęgnowanych w okolicy. 

Opowieści usłyszane tutaj, jak te o kawiarence, Jankielu czy polowaniach, możemy teraz odszukać we fragmentach "Pana Tadeusza". Po śmierci ostatniego z rodu Gorzeńskich zadłużoną posiadłość wystawiono na licytację i w 1887 roku zakupił ją Franciszek Chełkowski.

Rodzina Chełkowskich zmodernizowała majątek, a w pałacu zbierała pamiątki związane z Mickiewiczem i jego pobytem tutaj. Prowadzili też "dom otwarty", który odwiedzały wybitne postacie ze świata kultury i polityki jak: Henryk Sienkiewicz, Ignacy Paderewski, Wojciech Kossak, Ludwik Puget, Ludomir Różycki i Władysław Tatarkiewicz. W tamtym czasie została ufundowana na cześć Adama Mickiewicza m.in. tablicę pamiątkową oraz pomnik poety ustawiony w parku.

W 1939, po wkroczeniu Niemców do Wielkopolski, Chełkowscy zostają internowani, a ich majątek wraz z pałacem zajęty przez okupanta. Po wyzwoleniu, w 1945, splądrowany pałac podzielono na mieszkania. W późniejszych latach mieściła się tu szkoła, a od 1970 pałac został przejęty przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, które przeprowadziło remont i otwarło tu w 1975 swój oddział - Muzeum im Adama Mickiewicza w Śmiełowie.

W muzeum zgromadzone są obrazy, rzeźby, druki i wyroby rzemieślnicze związane z Adamem Mickiewiczem. Osobne pokoje poświęcono dzieło Mickiewicza "Pan Tadeusz" i "Dziady", oraz odwiedzającym pałac Mickiewiczowi i Sienkiewiczowi, Józefowi i Marii Chełkowskich.

 

W tym samym czasie co budowano pałac powstał też 14 ha park w stylu angielskim. W parku rośnie ok. 100 gatunków drzew i krzewów. Zachowała się aleja lipowo-grabowa oraz liczne pomnikowe drzewa. Wybierając się do muzeum należy koniecznie odwiedzić zabytkowy park otaczający pałac, wraz z Ogródkiem Zosi i pomnikiem Mickiewicza.

W parku znajduje się pomnik Adama Mickiewicza postawiony tu w 1970 roku. Ten wcześniejszy, wzniesiony przed wojną przez Chełkowskich, zniszczyli Niemcy.

W czasie spaceru natrafimy na kamienną tablicę upamiętniającą dąb Mickiewicza. Było to drzewko wyrwane przez wichurę, które Mickiewicz wsadził we wrześniu 1831 roku i rosło do 1924 roku.

W Ogródku Zosi znajduje się pomnik Żniwiarki autorstwa Stanisława Jackowskiego z 1930 roku.

Nasz spacer się skończył i wyruszamy dalej, miło było zobaczyć tak uroczy pałac z pamiątkami po naszym wieszczu.

Dziękuję za Wasze odwiedziny i pozostawiane komentarze. Zapraszam ponownie.