Avelina w podróży: Modlnica

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Modlnica. Pokaż wszystkie posty

środa, 1 maja 2013

Drewniany kościół w Modlnicy

Miesiąc temu odwiedziłam wraz z wycieczką z PTTK-u kolejny kościół drewniany małopolski w Modlnicy. Kościół jest pod wezwaniem św Wojciecha i Matki Boskiej Bolesnej. W czasie zwiedzania historię kościoła przedstawił nam miejscowy ksiądz, który opowiedział nam wiele ciekawych historii.

Na tym terenie ludność żyła od dawna, pierwsze ślady są z epoki neolitu. Ksiądz, który nas oprowadzał, opowiadał jak był na kolędzie u nowym mieszkańców wsi, którzy wystawili tam dom i pyta się ich czy wiedzą, że są to tereny bogate pod względem archeologicznym. No to oni opowiedzieli mu historię jak budowali dom i gdy zaczęli kopać fundamenty, to wykopali piec sprzed kilku tysięcy lat. Przyjechali archeolodzy z Krakowa, wszystko pobadali i zasypali. Teraz ci państwo mogą powiedzieć, że pod pokojem mają cenne dobra historyczne.

Dawno temu wieś Modlnica nazywana była Zagórze. Św Wojciech wędrujący do Prus, zatrzymał się tu pod lipą gdzie głosił Ewangelię dla krakowskiej ludności żegnającej go przed dalszą drogą. Na pamiątkę tego zdarzenia wieś Zagórze została nazwana Modlnicą od modłów św Wojciecha. Dowodów na pobyt św Wojciecha na tych terenach nie ma żadnych, naukowcy traktują ten fakt jako legendę, która bardzo wrosła w miejscową tradycję. Pod lipą, która już teraz nie istnieje znaleziono jakiś pieniądz z czasów rzymskich.

Nie jest znana data powstania parafii, gdyż nie ma na to materiałów źródłowych. Najstarszy dokument znaleziono z czasów Bolesława Wstydliwego, gdzie parafia wymieniana jest jako własność sióstr norbertanek na Zwierzyńcu. W kolejnych latach Modlnica wymieniana jest co jakiś czas w różnych dokumentach.

Podobnie jak brak informacji o dacie powstania parafii, nie ma też danych o okolicznych możnowładcach, którzy byli fundatorami kościoła. Przed wiekami taki fundator kościoła budował go w centrum swoich włości. Kościół był dostępny nie tylko dla niego, ale i dla okolicznych podległym mu mieszkańców. Początkowo fundatorzy traktowali taki kościół jako swoją własność i korzystali z uposażenia kościoła, mieli też prawo obsadzania proboszcza. Później to prawo własności zmieniło się na prawo patronatu i wówczas przedstawiali tylko władzy kościelnej kandydata na proboszcza. Wiadomo, że dalej łożyli na kościół i jego wyposażenie. Zaś proboszcz pozostawał na utrzymaniu fundatora i okolicznych mieszkańców.

Nie każdy wybudowany kościół był od razu parafią, aby tak się stało musiał otrzymać od biskupa akt erekcyjny. Takie ustanowienie parafii wiązało się z możliwością udzielania chrztów i grzebania zmarłych, odprawiania mszy dla wszystkich mieszkańców, oraz otrzymywał też inne przywileje. Oprowadzający nas ksiądz wspominał, że często odbywał się tu wizytacje. Większość z nich opisywała parafię jako dobrze zarządzaną, dobrze zaopatrzoną w sprzęt liturgiczny, a księgi parafialne były dobrze prowadzone, przez stulecia były też wyjątki. Z takich wizytacji wiele ciekawych rzeczy można się było dowiedzieć o parafii, jedną z nich jest, że kobiety po porodzie nie mogły wchodzić do kościoła, było to związane prawdopodobnie z czystością rytualną w średniowieczy, z tego co wiem u żydów nadal tak jest.

Budynek, który mieliśmy okazję oglądać powstał w 1553 roku na miejscu wcześniejszego kościoła. Początkowo budynek miał kształt krzyża, później w 1622 roku dobudowano kaplicę grobową, a północne ramię kościoła z zakrystią zmieniono na murowane. Muszę przyznać, że choć minęło już wiele lat, a nawet stuleci od czasu jak nastąpiła zmiana ściany na murowaną, to nadal mnie to raziło. Gdy podeszłam pod kościół wydawał się w całości budynkiem drewnianym, a gdy poszłam dookoła kościoła zobaczyłam murowaną ścianę, która mi tam nie pasowała. W kościele dobudowano również przedsionek od zachodnie strony w latach 1878-9, co spowodowało przedłużenie kościoła.

Obok kościoła znajduje się drewniana dzwonnica z XVIII wieku z dzwonami odlanymi w 1498 i 1542 roku. Natomiast idąc dalej za kościołem mamy Drogę Krzyżową z małą Golgotą. Mimo zimy i śniegu widać, że teren jest zadbany i bardzo ładnie się prezentuje.

Wnętrze kościoła zobaczcie sami jak wygląda. Z uwagi na zbliżającą się wówczas Wielkanoc nie mieliśmy oglądać obrazu w ołtarzu głównym, który był przysłonięty oraz kaplicy w której była przygotowywana inscenizacja Grobu Pańskiego. Ksiądz pokazał nam jedynie w książce jak wygląda obraz Matki Boskiej.