Kościół Rozmnożenia chleba i ryb - Izrael

Wcześnie rano wyruszyliśmy w dalszą drogę, aby przed tłumami zobaczyć kolejny punkt naszego programu, a mianowicie Kościół Rozmnożenia chleba i ryb w Tabdze. Wszyscy słyszeli o cudownym rozmnożeniu chleba i ryb przez Jezusa na wzgórzu nad jeziorem Galilejskim. Kiedy to chłopiec dał Jezusowi kosz z pięcioma bochenkami chleba i dwie ryby. Jezus wszystko pobłogosławił i podzielił, a uczniowie roznieśli wśród tłumów, których jak podaje Ewangelia było pięć tysięcy mężczyzna nie licząc kobiet i dzieci. Następnie Jezus nakazał zebranie ułomków chleba i zebrali ich dwanaście koszy.

 

Według przekazów z IV wieku hiszpańskiej pątniczki po Ziemi Świętej na miejscu tego cudu został wybudowany kościół i właśnie z niego pochodzi słynna mozaika przy ołtarzu, która obecnie zdobi kościół. Wcześniej znajdowała się na niższym poziomie i została podniesiona do  obecnego poziomu podłogi. We wnętrzu kościoła znajduje się skała na której Jezus miał dokonać cudu. W połowie V wieku zostaje wybudowana bizantyjska świątynia i reszta posadzki kościoła zostaje z czasem pokryta mozaiką z motywami egipskiej  fauny i flory, a skała zmniejszona i położona pod ołtarzem.

W 614 roku kościół zostaje zburzony przez Persów i przez trzynaście wieków jest to ruina przysypana ziemią. Dopiero na początki XX wieku niemieccy archeolodzy odkrywają resztki świątyni i duże fragmenty mozaiki. W 1982 roku na ruinach starego kościoła powstaje nowy. Opiekują się nim niemieccy benedyktyni. 

Na parking podjechaliśmy jako pierwsza grupa i nie było w pobliżu nikogo. Podeszliśmy pod kościół i okazało się, że nie sposób zrobić, żadnego zdjęcia, bo słoneczko świeci nam prosto w obiektyw. 

 

Możemy więc potwierdzić, że świątynia była skierowana na wschód. Zdjęcie zrobiłam wychodząc z kościoła. Na placu mamy ustawione dawne tłocznie oliwy. 

 

Idziemy dalej i gdy przechodzimy przez drzwi ukazuje nam się atrium otoczone krużgankami z dużym drzewem oliwnym na środku. Z boku znajduje się małym zbiornik wodnym, w którym pływają ryby św Piotra oraz karpie koi. 

 

 

Przechodzimy przez kolejne drzwi i wchodzimy do przedsionka kościoła dawniej zwanego narteks. Przez który wchodzimy do wnętrza. Kościół urządzony jest bardzo skromnie, rzędy kolumn po bokach, kamienne ściany, na których nie ma malowideł ani obrazów. Mamy kilka małych okienek bez witraży. W prezbiterium skromny ołtarz, pod którym znajduje się wspomniana już czarna skała, na której Jezus dokonał cudownego rozmnożenia chleba i ryb. Tuż przed nią jest mozaika przedstawiająca kosz z bochenkami chleba i dwie ryby po bokach. Przewodnik od razu nam powiedział, że będzie to motyw, który często będzie się przewijał w sklepach z pamiątkami i miał rację. Po bokach absydy na podłodze znajdują się wspaniałe mozaiki o motywach roślinnych i zwierzęcych z terenu rzeki Nil. W kościele na specjalnych stojakach znajdują się cztery ikony, przedstawiające Maryję z dzieciątkiem, Jezusa oraz pozostałe dwie budowniczych kościoła. 

  

  

Dodam jeszcze, że Kościół Rozmnożenia chleba i ryb w czerwcu 2000 roku odwiedził nasz papież Jan Paweł II.

Kafarnaum - Izrael

Zdrowie mi nie dopisuje, nadal trzyma się mnie ten wstrętny kaszel. W piątek wieczorem byłam znów u lekarza i dostałam antybiotyki, więc dziś zaczyna być troszkę lepiej. Gdyby zdrowie było lepsze, to nie siedziałabym w domu, a właściwie to nie leżałabym w domu, tylko jeździła po okolicznych kościołach w poszukiwaniu pięknych szopek. 

 

Żeby na blogu nie było pusto postanowiłam napisać o mojej wizycie w Kafarnaum. Gdy przyjechaliśmy na parking, to było południe i straszna spiekota. Wysiedliśmy z autokaru i podeszliśmy kawałek do bramy, gdzie w cieniu drzew nasz przewodnik Dawid zaczął opowiadać nam o tym miejscu na wesoło. Pierwsze co zobaczyliśmy to tablica "Capharnaum the Town of Jesus". Kafarnaum powstało ok II w p.n.e i było położone w pobliżu ważnego szlaku komunikacyjnego. W dawnych czasach biegła tędy "autostrada międzynarodowa" zwana "Via Maris" - "droga nadmorska" prowadząca z Egiptu do Syrii. I odcinek łączący Galileę z Damaszkiem przebiegał parę metrów od miejsca gdzie się aktualnie znajdowaliśmy. Odkryto tam kamień milowy z czasów Hadriana. Dzięki szlakowi miasteczko się rozwijało i miało się dobrze do VII wieku, kiedy to po ataku arabów stopniowo podupada, aż w końcu całkowicie zostaje opuszczone i już nigdy nie podnosi się z ruin. Dopiero w XIX wieku amerykański podróżnik odnajduje, to miejsce, kolejna osoba identyfikuje miejsce gdzie znajdowała się synagoga i jeden z franciszkańskich ojców odkupuje teren, który mieliśmy okazję oglądać. Franciszkanie, którzy opiekują się Kafarnaum stawiają ogrodzenie, sadzą drzewa, budują przystań, aby zabezpieczyć teren i uniknąć kolejnych zniszczeń. W kolejnych latach na początku XX wieku prowadzone są badania archeologiczne, które pozwoliły odkryć jakie budynki tutaj się znajdowały. Udało się zlokalizować synagogę, dom Piotra, czy kościół.

 

Na terenie Kafarnaum przygotowane są dla odwiedzających kamienne ławki w cieniu drzew, gdzie nasz przewodnik opowiadał nam historię z czasów Chrystusa. My za to siedzieliśmy na wspomnianych kamiennych ławkach i słuchaliśmy podziwiając budynek synagogi i kościół. Nagle przyszedł kot i zrobił jedno podejście, później drugie, a my nadal siedzieliśmy i słuchaliśmy, aż w końcu za trzecim razem wskoczył na swoją ławkę i wygonił trzy siedzące tam panie, wyciągną się i odpoczywał. A co to jego miejsce. :)

 

Nazwa Kafarnaum pochodzi z hebrajskiego "Kfar Nahum" co na polski tłumaczone jest "Wioska Nahuma". Według Ewangelii Mateusza Kafarnaum znamy jako miejsce gdzie mieszkali apostołowie: Piotr, Andrzej, Jakub Większy, Jan i Mateusz. W Kafarnaum mieszkańcy zajmowali się głównie rybactwem i rolnictwem. Budynki zbudowane były z bazaltowych bloczków. Tutaj też zamieszkał Jezus po opuszczeniu rodzinnego Nazaretu, gdzie nauczał w miejscowej synagodze, uzdrawiał i wypędzał złe duchy. Z Kafarnaum związane są historie uzdrowień: teściowej Piotra, córki naczelnika synagogi Jaira, paralityka spuszczonego przez dach, czy sługi rzymskiego setnika. Ze względu na brak większej reakcji na jego nauczanie, Jezus przeklął Kafarnaum. Jednak to właśnie tu, po zmartwychwstaniu Jezusa, w Kafarnaum powstała jedna z pierwszych gmin judeochrześcijańskich, której miejscem spotkań stać się miał dom apostoła Piotra.

 

 

 

 

 

 

Wspaniale zachowana Biała Synagoga jest jedną z najstarszych zachowanych synagog na świecie. Pochodzi prawdopodobnie z około IV lub V wieku. Jej nazwa wywodzi się od białych kamieni wapiennych z których została wybudowana. Wyróżnia się ona w ten sposób spośród wszystkich okolicznych budowli wykonanych z miejscowego czarnego bazaltu. Pod jej fundamentami odkryto pozostałości starszej synagogi, którą zbudował centurion o czym dowiadujemy się z Ewangelii. Prawdopodobnie są pozostałości synagogi w której nauczał Jezus.

Miedzy synagogą a brzegiem jeziora Galilejskiego znajduje się dom Piotra. Budynek niczym szczególnym nie wyróżniał się od pozostałych budynków. Jednak czczono to miejsce już od I wieku jako Dom Piotra, na ścianach zachowały się pozostawione przez pielgrzymów napisy zawierające imiona Jezusa i Piotra oraz znaki krzyża oraz różne błogosławieństwa. W tym miejscy w ok IV wieku wybudowano kościół, aby zaznaczyć miejsce gdzie znajdował się dom apostoł. Niewiele się zachowało z niego, możemy jednak nadal oglądać zachowaną mozaikę. Niedawno w 1990 roku na ruinach domu Piotra i wcześniejszego kościoła wybudowano nowoczesny kościół. Zadziwiające jest to, że kościół wybudowano na kolumnach i jest zawieszony nad ruinami Domu Piotra. Będąc we wnętrzu kościoła przez szklany otwór w podłodze można podziwiać pozostałości wcześniejszych budynków.  

 

 

 

 

 

 

 

Na terenie Kafarnaum możemy podziwiać wiele pięknie zachowanych elementów architektury. Mnie zachwycały rzeźbienia na kamiennych elementach. Sporo zachowanych rzeczy związane jest z tłoczeniem oliwy, bo mieszkańcy zajmowali się tłoczeniem i handlem oliwą. Wracając do autokaru zatrzymałam się na chwilę przy pomniku św Piotra. 

 
 


 

 

Kościół Prymatu św Piotra - Tabgha Izrael

Kolejnym punktem naszej wyprawy po Ziemi Świętej była wizyta w kościele Prymatu św Piotra w Tabgha. Zanim jednak weszliśmy na teren kościoła, nasz przewodnik Dawid opowiedział nam o krzyżu jerozolimskim. Jest to duży krzyż otoczony czterema małymi krzyżami. Symbolizuje według jednych pięć ran Chrystusa, a według innych duży krzyż oznacza Ziemię Świętą jako centrum świata z cztery małe krzyże oznaczają cztery królestwa uczestniczące w wyprawach krzyżowych: Francji, Niemiec, Obojga Sycylii i Anglii.  Dzisiaj krzyż jerozolimski używany jest jako oficjalny symbol Kustodii Ziemi Świętej. 

 

 

Weszliśmy na terem kościelny i naszym oczom ukazał się piękny zielony i bardzo zadbany teren. Po prawej stronie znajdują się ołtarze polowe upamiętniające wizyty papieży: Pawła VI i Jana Pawła II, którzy jako jedyni papieże odwiedzili to miejsce. Miejsce, które znane jest z drugiego cudownego połowu ryb, a także z prymatu jaki Jezus udzielił św Piotrowi, oraz jest to miejsce gdzie po raz trzeci Jezus ukazał się po zmartwychwstaniu.

Idąc dalej parę metrów dochodzimy do kościoła. Jednak w pierwszej kolejności rzucają nam się w oczy dwie postacie Jezus i św Piotr. Pomnik upamiętnia słowa Chrystusa z Ewangelii św Jana "Paś owce moje".  Czas odwiedzić kościół. 

 

 

Pierwotnie znajdował się tu kościół z przełomu IV i V wieku, później stało tu kilka świątyń. Obecny kościół Prymatu św Piotra został wybudowany w 1933 roku na fundamentach poprzednich. Budynek wybudowano z czarnego bazaltu wulkanicznego i usadowiono na skale. Opiekują się nim franciszkanie. Kościół jest niewielki w środku znajduje się przed ołtarzem wystająca ponad posadzkę skała "Mensa Christi" zwana też "Stołem Pana". 

 

 

 

Według tradycji to właśnie na tej skale po cudownym połowie Jezus zaoferował apostołom posiłek: ryby i chleb. Przy tej skale też Jezus po posiłku zapytał trzykrotnie Szymona: "Szymonie, synu Jony, czy Mnie miłujesz?”Na co otrzymał odpowiedź: „Panie, Ty wiesz, że Cię miłuję”. Później padły wspomniane już wcześniej słowa Chrystusa: „Paś baranki moje”.

Pod Cezareą Filipową do św Piotra zostały skierowane słowa "Ty jesteś Piotr - Opoka i na tej opoce zbuduję mój Kościół, a bramy piekielne go nie przemogą". Spełniły się właśnie tu, gdzie nastąpiło przekazanie św Piotrowi Prymatu. Teraz słysząc wspomniane słowa w kościele mam przed oczami właśnie ten kościół. 

Po zobaczeniu kościoła udajemy się dalej nad jezioro Genezaret, jest to nasze pierwsze spotkanie z nim. Już wcześniej mieliśmy okazję go zobaczyć jednak tym razem mamy okazję także zanurzyć rękę. A spotkane tam dzieciaczki zanurzyły nie tylko ręce. Wyglądało to bardzo komicznie gdy chłopczyk zaczerpnął kubeczek wody i wylał siostrze na głowę, za to ona z uśmiechem na twarzy nie pozostała mu dłużna i również wylała kubeczek wody na jego głowę. 

 

 

W jeziorze pływa sporo ryb, w tym również jeden z gatunków zwanych rybą św Piotra, który mieliśmy okazję jeść na obiad w Tyberiadzie.