Wieża radiostacji w Gliwicach

Po ostatnich ulewnych dniach, dziś była ładna pogoda, to wsiadłam w auto i pojechałam w stronę Gliwic. Udało mi się odwiedzić kilka miejsc, a jedno miejsce chciałabym tu pokazać, a mianowicie wieżę radiostacji w Gliwicach.

Wieża radiostacji ma wysokość 111 metrów i obecnie jest najwyższą na świecie konstrukcją w całości zbudowaną z drewna. Ma kształt paraboidalny, została zbudowana na planie kwadratu o bokach 20 metrów, a najwyższa platforma jest również kwadratem o boku 2,53 m. W wieży są cztery podesty na wysokościach 40,4 m, 55,3 m, 80,0 m oraz 109,7 m. Wieża została wykonana z nieimpregnowanego drewna modrzewiowego. Bale drewna połączone są za pomocą mosiężnych śrub o różnych przekrojach, których jest około 16100 sztuk oraz drewnianych kołków. Do jej budowy nie użyto stalowych gwoździ. Nogi wieży zostały zakotwiczone w betonowych fundamentach. Na szczyt wieży prowadzi drabina, która ma 365 szczebli. Na wieżę nie można wchodzić, a ci co mieli to szczęście przy ładnej pogodzie mogli podziwiać obiekty sporo oddalone od Gliwic jak Górę św Anny, Beskidy czy Tatry. 

  

Od 1925 roku w Gliwicach działała radiostacja, jako poszerzenie zasięgu rozgłośni z Wrocławia Schlesische Funkstunde późniejszego Reichssender Breslau. Jednak dla zwiększenia mocy nadawania w 1935 roku na ulicy wybudowano drewnianą wieżę. Sama radiostacja już nie istnieje, mieści się tam obecnie szpital. Wieża działała do stycznia 1945 roku, później po wojnie przejęli ją Polacy i do 1950 roku służyła jako nadajnik Radia Katowice, do czasu aż przejął tą funkcję nadajnik w Rudzie Śląskiej. Następnie przez sześć lat pełniła funkcję zagłuszarki radia Wolna Europa. W późniejszym czasie produkowano tu radia i wieża służyła do testowania prób nadawczych z czasem pełniła jeszcze inne funkcje. W 2002 roku TP SA odsprzedała wieżę miastu Gliwice i w 2005 roku przejęło ją Muzeum Gliwickie. 

Obecnie wieża jest samowystarczalna, bo zamontowane nadajniki ok 70 różnych firm tj jak telefonie komórkowe, powodują że wieża uzyskuje dochody na utrzymanie i konserwację.  

Takich wież jak wieża w Gliwicach w latach trzydziestych wybudowano około 15 sztuk, najwyższa wieża miała 190 metrów, dla przykładu Wrocław posiadał podobną wieżę o wysokości 140 metrów. Obecnie, żadna z tych wysokich wież drewnianych się nie zachowała, dzięki czemu gliwicka jest najwyższą. 

 

Warto przy okazji pisania o wieży radiostacji wspomnieć o takim zdarzeniu nazwanym przez historię jako Prowokacja gliwicka, które miało miejsce 31 sierpnia 1939 roku o godz 20:00. Grupa nazistów przebrana za powstańców, ubranych w mundury wojska polskiego, wdarła się na teren radiostacji i chciała nadać komunikat. Okazało się, że budynki skąd nadawano program są sporo oddalone od wieży, a na miejscu są tylko pracownicy słuchający audycji nadawanej z Wrocławia i nie ma tam mikrofonów. Dopiero Niemcy zmusili pracowników radiostacji do udostępnienia im mikrofonu burzowego, z którego nadali komunikat, ale nie udało im się nadać całego komunikatu tylko zaledwie parę słów: "Uwaga! Tu Gliwice. Rozgłośnia znajduje się w rękach polskich ..." a reszta to były już tylko szumy i trzaski. Grupa nazistów zastrzeliła, aresztowanego dzień wcześniej powstańca i zostawiła jego ciało na terenie radiostacji, aby uwiarygodnić zajście. Informacje o tym incydencie zostały podane przez inne stacje radiowe. W związku z tym opisana prowokacja wraz z innym podobnymi napaściami stała się bezpośrednią przyczyna wybuchu II Wojny Światowej.

 

 Teren wokół wieży radiostacji został wspaniale zagospodarowany i każdy może w wolnej chwili przyjść i miło spędzić tu czas na wolnym powietrzu.